ใครก็ได้ช่วยตอบคำถาม เกี่ยวกับจิตสังขาร หรือการคิดของจิตหน่อยครับ

ขอยกตัวอย่างชัด ๆ จะได้เข้าใจที่ผมจะสื่อ เพราะผมไม่รู้จะอธิบายตรงๆ ไง ๆ

1. สมมุติมีหมาอยู่ตรงหน้า เราก็สามารถคิดดี เช่นเอาข้าวให้หมากินได้ หรือคิดชั่วอยากจะเตะหมาได้ แต่เรารู้ว่า การที่คิดจะเตะหมามันไม่ดี เลยไม่ทำ เลยเลือกทำความคิดดีเป็นต้น

สรุปคือเราก็รู้ว่าจิตสามารถคิดดี และชั่วได้ แต่เราเลือกที่จะคิดดี แต่ถ้าถามว่าจะคิดชั่วได้ไหม ก็คิดได้แต่ไม่เอา คำถามคือในการใช้ชีวิตจริง เราจะคิดดีอย่างเดียวไม่ได้ ก็มีคิดชั่วเช่น มีใครมาทำให้เราโกรธ เราก็นึกอยากจะสวนกลับ หรือหาทางแก้แค้น แต่ว่าสติเรารู้ทันว่าไม่ดีเลยหยุดคิดชั่ว และให้อภัย

เลยสงสัยถ้าเราฝึกสมาธิแล้ว สติสัมปัญชัญญะเราดีขึ้น สามารถรู้ตัวว่าตอนนี้เรากำลังคิดอะไร ไม่ใช่คิดอะไรไปเรื่อยเปื่อยแล้วมารู้ตัวทีหลัง เลยอยากรู้ว่าทำไงดีต่อครับ

 

ที่คิดดีคิดชั่วนั้นไม่ใข่ตัวเราครับ เป็นสังขารที่เกิดขึ้น วิธีทดสอบง่ายๆครับ ลองตั้งใจจะไม่คิดอะไรเลยครับ กำหนดจิตว่าเรานี้จะไม่คิดถึงสิ่งใดเลย แต่ความคิดก้จะปรากดขึ้นอยุ่ดีครับ คิดดี กุศล คิดชั่ว อกุศล ต่างก้เป็นของเกิดขึ้นเองและบังคับบันชาไม่ได้ว่าอย่าเกิดขึ้น
ความสำคัญของสติที่ไปรับรู้สังขาร คือท่ายึดในดีที่เกิดอย่างน้อยก้ยังเป็นสิ่งที่ดี ไม่ทำอัตรายแก่เรามากแต่ก้มีผลนะครับ อุปาทานปัจจยา ภะโว เมื่อยึดถึงจะเป็นสิ่งที่ดีก้ยังมีภพเกิดขึ้นอีก สติที่รู้ว่าสังขารเกิดขึ้นเองและสังขารนั้นไม่ใช่ที่เราบังคับบันชาได้ แต่มีส่วนที่เราปรุงแต่งต่อไปได้ทั้งดีเละไม่ดีครับ เราวางสังขารนั้นลงที่เราไปรู้ ทั้งดุเละไม่ดี ก้ไม่มีอะไรเกิดขึ้นต่อไปครับ อุปาทานนิโรธา ภพนิโรโธ ความยึดในสังขารดับภพก้ดับครับ การฝึกสมาธิให้มากแค่ไหน สังขารวิญญาน สัญญา เวทนาก้ไม่ใช่เราครับ ไม่มีรู้ไปตลอด เละไม่จำเป็นต้องไปรู้ แต่ไม่ยึดได้เมื่อไหร่ก้ปล่อยขันทั้งหมดไม่ต้องไปตามดูตามรู้อีกครบ ทางออกไปจากภพมีเมื่ออุปทานดับ ภพดับครับ อนุโมทนาครับ

 

มีสติรับรู้วิญานที่ตั้งลงในสังขาร สังขารเปลี่ยนไป สังขารเก่าดับเกิดสังขารใหม่ๆ วิญญานเก่าที่ตั้งในสังขารเดิมก้ดับไปแล้วครับ เกิดวิญานดวงใหม่ไปตั้งในสังขารใหม่ สติตามรู้ ทันในวิญานที่ตั้งในสังขารปัจจุบัน เละสัมปชันญะละลึกถึงสังขารที่ผ่านไปได้ วิญานตั้งในสัญญา วิญานที่ตั้งในสังขารก้ดับ สังขารก้ดับ วิญานตั้งในสัญญาใหม่สติตามรู้ทัน ก้ต้องเข้าใจครับว่าเหล่า วิญาน สังขาร สัญา เหล่านั้น เกิดขึ้นเองเละดับไปตลอดเวลา ที่เราไปยึดเอาไว้ว่าเราเป็นอย่างไรคืออุปาทาน หากเรารู้ชัดตรงนี้ว่าทั้งหมดไม่ใช่เราเลยมันเกิดเละดับไปนับไม่ถ้วน รู้แล้ววางสิ่งที่รู้ครับ

 

การพยามกำหนดสติเพื่อรู้ร้อยครั้งพันครั้งล้านครั้ง ก้เพื่อรู้ให้เห็นความไม่เป็นตัวตนไม่เป็นของเราเพื่อการวางขันนั้นลงครับ ท่าวางได้แล้วก้ไม่ต้องไปรู้ไปเห็นอีกไม่จำเป็นต้องมีขันอีกต่อไปครับ

 

ดูกรภิกษุทั้งหลาย อาสวะอันภิกษุพึงละด้วยการบรรเทา ที่เป็นอันภิกษุ
ละได้แล้วด้วยการบรรเทาเป็นไฉน คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ พิจารณาโดยแยบ
คายแล้ว ย่อมไม่รับไว้ ย่อมละ ย่อมบรรเทา ย่อมทำให้สิ้นไป ย่อมทำให้
หมดไป ซึ่งกามวิตกที่เกิดขึ้นแล้ว ภิกษุพิจารณาโดยแยบคายแล้ว ย่อมไม่รับไว้
ย่อมละ ย่อมบรรเทา ย่อมทำให้สิ้นไป ย่อมทำให้หมดไป ซึ่งพยาบาทวิตกที่
เกิดขึ้นแล้ว ... ซึ่งวิหิงสาวิตกที่เกิดขึ้นแล้ว ... ซึ่งธรรมที่เป็นบาป อกุศลที่เกิด
ขึ้นแล้ว ดูกรภิกษุทั้งหลาย เมื่อเธอไม่บรรเทาอยู่ อาสวะที่ทำความคับแค้นและ
ความเร่าร้อน พึงเกิดขึ้น เมื่อเธอบรรเทาอยู่ อาสวะเหล่านั้นที่ทำความคับแค้น
และความเร่าร้อนย่อมไม่มีแก่เธอ ด้วยประการอย่างนี้ ดูกรภิกษุทั้งหลาย อาสวะ
เหล่านี้ เรากล่าวว่า อันภิกษุพึงละด้วยการบรรเทา ที่เป็นอันภิกษุละได้แล้วด้วย
การบรรเทา ฯ

 

ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็อาสวะอันภิกษุพึงละได้ด้วยภาวนา ที่เป็นอันภิกษุ
ละได้แล้วด้วยภาวนาเป็นไฉน คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ พิจารณาโดยแยบคาย
แล้ว ย่อมเจริญสติสัมโพชฌงค์ อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ
น้อมไปเพื่อความสละ ภิกษุพิจารณาโดยแยบคายแล้ว ย่อมเจริญธรรมวิจย-
*สัมโพชฌงค์ ... วิริยสัมโพชฌงค์ ... ปีติสัมโพชฌงค์ ... ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์
... สมาธิสัมโพชฌงค์ ... อุเบกขาสัมโพชฌงค์ อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ
อาศัยนิโรธ น้อมไปเพื่อความสละ ดูกรภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุไม่เจริญโพชฌงค์
อยู่ อาสวะที่ทำความคับแค้นและความเร่าร้อนพึงเกิดขึ้น เมื่อเธอเจริญโพชฌงค์
อยู่ อาสวะที่ทำความคับแค้นและความเร่าร้อน ย่อมไม่มีแก่เธอ ด้วยประการ
อย่างนี้ ดูกรภิกษุทั้งหลาย อาสวะเหล่านี้ เรากล่าวว่า อันภิกษุพึงละด้วยภาวนา
ที่เป็นอันภิกษุละได้แล้วด้วยภาวนา

 

สา. ดูกรท่านอานนท์ผู้มีอายุ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเป็นผู้มีสัญญา
อย่างนี้ว่า ธรรมชาตินั่นสงบ ธรรมชาตินั่นประณีต คือ ความสงบสังขารทั้งปวง
ความสละคืนอุปธิทั้งปวง ความสิ้นตัณหา ความสิ้นกำหนัด ความดับ นิพพาน

 

สาธุครับผม ขอบคุณครับที่ช่วยเหลือผม