ภาพพระบรมสารีริกธาตุ และพระธาตุที่บูชา

คำนมัสการพระบรมสารีริกธาตุ
ในพระสถูป ๘ แห่ง ในชมพูทวีป (จากหนังสือพระบรมสารีริกธาตุ, กรมศิลปากร)

มหาโคตมสมฺพุทฺโธ กุสินาราย นิพฺพุโต
ธาตุวิตฺถารกํ เตสุ เตสุ วิเสสโต
อุณฺหิโส จตุโร ทาฒา อกฺขกา เทว จ สตฺตมา
อสมฺภินฺนา จ ตา สตฺต เสสา ภินฺนา จ ธาตุโย
มหนฺตา ปญฺจ นาฬี จ มชฺฌิมา จ ฉ นาฬิกา
ขุทฺทกา ปญฺจ นาฬี จ สมฺภินฺนา ติวิธา มตา
มหนฺตา ภินฺนมุคฺคา จ มชฺฌิมา ภินฺนตณฺฑุลา
ขุทฺทกา สาสปมตฺตา เอวํ ธาตุปมาณิกา
มหนฺตา สุวณฺณวณฺณา เอวํ วณฺณาปิ ธาตุโย
เอโก ถูโป ราชคเห เอโก เวสาลิยา อหุ
เอโก กปิลวตฺกุสฺมึ เอโก จ อลฺลกปฺปเก
เอโก จ รามคามสฺมึ เอโก จ เวฎฐทีป เก
เอโก ปาเวยฺยเก มลฺเล เอโก จ กุสินารถเก
เอเต สารีริกา ถูปา ชมฺพูทีเป ปติฎฐิตา
ปูชิตา นรเทเวหิ อหํ วนฺทมิ ธาตุโย


ในภาพเป็นพระบรมสารีริกธาตุวรรณเป็นมุกดา ซึ่งที่บ้านบูชามานานแล้วครับ นำภาพมาให้ร่วมอนุโมทนาครับ

 

ภาพด้านล้างเป็นพระอรหันตธาตุของพระสารีบุตรและพระโมคลานะ ซึ่งผมประดิษฐานในเจดีย์แก้วและเจดีย์ไม้โพธิ์

 

เรื่องพระธาตุฯเสด็จโดยปฏิหาริย์เกิดในครั้งแรกที่ผมได้มีโอกาสได้ไปวัดท่าซุงและได้มีโอกาสได้ไปกราบสังขารของหลวงพ่อฯเมื่อสมัยยังเป็นนิสิตอยู่และได้เห็นพระธาตุของหลวงพ่อเมื่อกลับมากรุงเทพฯคิดว่าถ้ามีบุญพอขอให้ได้กลับไปกราบท่านอีกครั้ง

 

และเมื่อผมเริ่มทำงานก็ได้มีโอกาสไปกราบหลวงพ่อฯอีกครั้งในครั้งนี้ผมได้อธิษฐานและอาราธนาพระธาตุฯจากหลวงพ่อฯพอกลับถึงกรุงเทพฯก็ลืมๆไปแล้ว แต่ก็เกิดเหตุการณ์บางอย่างเกิดขึ้น ในวันรุ่งขึ้นก็ไปทำงานตามปกติแต่วันนี้เข้าบริษัทฯเช้าเป็นพิเศษขนาดที่แม่บ้านของบริษัทยังทัก เมื่อผมเดินมาถึงที่โต๊ะทำงาน บนโต๊ะทำงานเห็นวัตถุบางอย่างจัดเรียงเป็นวงกลมที่แรกผมคิดว่าใครมาทานขนมปังและทำเศษล่วงเอาไว้ กำลังจะเรียกแม่บ้านฯเมื่อเดินเข้าไปใกล้เห็นเป็นวัตถุสีออกแดงเหมือนสีหมากและมีสีอื่นด้วย อยู่ดีๆใจก็รู้สึกแปลบเหมือนมีกระแสไฟวิ่งผ่านเพียงแค่ช่วงขณะจิตก็เหมือนมีคนมาบอกว่า"พระธาตุฯ" ตอนนั้นก็งงผมเลยนำกระดาษมาห่อเอาไว้และเก็บไว้ในกระเป๋าเสื้อ พอเลิกงานกลับถึงบ้าน จิตก็ยังเกิดความลังเลสงสัยว่าจะใช้หรือ(เป็นคนที่ค่อนข้างเชื่ออะไรยากนิดหนึ่ง) ผมเลยหาพานทองเหลืองใบเล็กๆเชิญน้ำพระพุทธมนต์แล้วอธิษฐานว่าถ้าวัตถุธาตุเหล่านี้คือพระธาตุที่หลวงพ่อฯมอบให้ขอให้ท่านเสด็จประทับอยู่บนน้ำหากไม่ใช้ขอให้จมหรือให้สลายไป เสร็จผมก็เชิญท่านลงบนน้ำพระพุทธมนต์ปรากฏว่าทุกพระองค์เสด็จอยู่บนน้ำรุ่งขึ้นผมมาตรวจดูท่านก็ยังประทับอยู่เช่นเดิม จึงรีบนำท่านเสด็จขึนและเชิญท่านไว้ในโถเบญจรงค์ด้านในผมเชิญพระชานหมากพระพิมพ์รูปของหลวงพ่อ(เป็นพระที่คุณพ่อกับคุณแม่ท่านได้มานานแล้วสมัยที่หลวงพ่อท่านยังมีชีวิตอยู่) ผมเลยนำภาพมาให้เพื่อนร่วมอนุโมทนา

 

คำนมัสการพระบรมธาตุ พระอรหันตธาตุ พระพุทธรูป
(กราบ๓ ครั้ง) นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมา สัมพุทธัสสะ(๓จบ)
(กล่าวไตรสรณาคมน์) พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ สังฆังสะระณัง คัจฉามิ ฯ
รัตตนัตตเย ปมาเทน ทวารตเย นกตัง สัพพัง ขมถเม ภันเต วันทามิ ภันเต เจติยัง สัพพังสัพพัตถ ฐาเน สุปติฏิฐิตัง สาริรังกธาตุ มหาโพธิง พุทธรูปัง สักการังตัคถะ อหังวันทามิ ธาตุโย อหังวันทามิ ธาตุโส อิเจตัง รัตตนัตตยัง อหังวันทามิ สัพพทา พุทธะบูชา มหาเตชะวันโต ธัมมะบูชามหัปปัญโญ สัฆะบูชา มหาโภคาวโห พุทธัง ชีวิตัง ยาวนิพพานัง สรณังคัจฉามิ ธัมมัง ชีวิตัง ยาวนิพพานัง สรณังคัจฉามิ สังฆัง ชีวิตัง ยาวนิพพานัง สรณังคัจฉามิ (กราบ ๓ครั้ง)
พระคาถาบูชาพระบรมสารีริกธาตุฯ
อะหังวันทามิธาตุโย ข้าพเจ้าขอน้อมนมัสการพระบรมสารีริกธาตุ และพระธาตุทั้งหลายที่สถิตอยู่ในจักรวาลทั้งหลาย ทั้งพรหมโลก และดาวดึงส์
อะหังวันทามิสัพพะโส ข้าพเจ้าขอน้อมนมัสการพระสัมมา สัมพุทธเจ้าและพระอรหันต์ สาวกทั้งหลายทั้งปวงด้วย พุทธัง ธัมมัง สังฆัง เอ วันธาตุโย จัตตารี สะ สะ มทันตะ เกสา โลมา นะ ขาขีจะ อะหังวันทามิธาตุโย

 

คำนมัสการ
พระบรมสารีริกธาตุ(ของโบราณ) ​

อุกาสะ ข้าพเจ้าจะขอยอกรบวรวันทนา ประนมนิ้วหัตถาขึ้นเหนือเศียรต่างรัตนประทีปธูปเทียนแก้วเจ็ดประการแลโกสุมสุมามาลย์ประทุมชาติอันโชติช่วงช่อชั้นวิจิตร แจ่มจำรัสสุนทโรภาสด้วยเมื่อองค์สมเด็จพระบรมโลกนาถศาสดาจารย์ญาณสัพพัญญูบรมครูเจ้าเสด็จเข้าสู่พระปรินิพพาน พระองค์ทรงประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุไว้สิริพระบรมธาตุทั้งหลายน้อยใหญ่ตวงได้สิบหกทะนานทองพระรากขวัญทั้งสองพระเขี้ยวแก้วสี่ กับพระศรีอุณหิศหนึ่งนับรวมกันได้ครบเป็นเจ็ดองค์นี้แลคงตามสภาวะเดิมอันจะแหลกลาญด้วยเพลิงสังหารนั้นหามิได้แต่พระอัฐิน้อยใหญ่ทั้งหลายนั้นไซร้พลันเพลิงไหม้สังหารละเอียดบงยังคงแต่พระบรมสารีริกธาตุสามสถานใหญ่น้อยปานกลางมีประมาณต่างกันพระบรมธาตุขนาดใหญ่นั้นมีประมาณเท่าเมล็ดถั่วหักตักตวงได้ห้าทะนานทรงพระบวรสัณฐานประมาณแม้นเหมือนหนึ่งพรรณทองอุไรพระบรมธาตุขนาดกลางนั้นไซร้มีประมาณเท่าเมล็ดข้าวสารหักตักตวงได้ห้าทะนานทรงพระบวรสัณฐานประมาณเหมือนพรรณแววแก้วผลึกอันเลื่อนลอยพระบรมธาตุขนาดน้อยประมาณแม้นเท่าเมล็ดพันธุ์ผักกาดตวงได้หกทะนานทรงพระบวรสัณฐานดังพรรณสีดอกบุปผาชาติพิกุลอดุลย์ใสสีพระบรมสารีริกาตุทั้งหลายนี้หมู่มนุษย์และเทวะนิกรอมรินทร์พรหมภิรมย์พากันเชิญเสด็จไปประดิษฐานรักษาไว้พระบรมธาตุองค์ใหญ่คือ พระรากขวัญซ้ายสถิตอยู่ชั้นพรหมาพระรากขวัญขวากับพระนลาดตะอุณหิศเสด็จสถิตอยู่เมืองอนุราชสิงหฬพระเขี้ยวแก้วขวาเบื้องบนอยู่ดาวดึงษาสวรรค์พระเขี้ยวแก้วขวาเบื้องล่างนั้นสถิตอยู่เกาะแก้วลังกาสิงหฬ พระเขี้ยวแก้วซ้ายเบื้องบนอยู่เมืองคันธาระวิไสยพระเขี้ยวแก้วซ้ายเบื้องบ่างนั้นไซร้สถิตอยู่เมืองนาคสถานแต่พระบรมสารีริกธาตุทั้งสิบหกทะนานนั้นประดิษฐานไว้ในแผ่นพื้นภูมิภาคแห่งพระนครทั้งแปด คือ เมืองราชคฤหบุรีเมืองเวสาลีสวัสดิ์ เมืองกบิลพัสดุ์มหานคร เมืองอัลปะกะบุรีรมย์แลบ้านพราหมณ์นิคมเขต เมืองเทวะทะหะประเทศ เมืองปาวาะบุรินทร์และเมืองนครโกสินรายน์ พระเกศา โลมา นะขา ทันตา ทั้งหลายเรี่ยรายประดิษฐานอยู่ทุกทิศทั่วทั้งจักรวาล ฝ่ายพระพุทธบริขารคือบาตรแลจีวรท่อนผ้าสันถัตรัด ประคคในสมุกเหล็กไฟกล่องเข็มผ้ากรองน้ำธะมะการกวัสสิกะสาฏก ผ้าชุบสรงหนังนิสิทน์มีดโกนตลกบาตร เครื่องลาด แท่นพระบรรทมลูกดานทองฉลองพระบาตรธาตุบริขารทั้งหลายนี้องค์ขัติยาธิบดีพราหมณ์มหาศาลผู้เลื่อมใสกมลมาล ประกอบไปด้วยศรัทธาเป็นอย่างยิ่งได้อัญเชิญพระบรมธาตุบริขารสิบหกสิ่งนี้ไปประดิษฐานไว้ทั้งสิบเมืองต่างกระทำสักการบูชารุ่งเรื่องเห็นปรากฏ
"กายนทนธนํ" พระพุทธรัดประคด อยู่ ณ เมืองเทวะทะหะราฐ "ปตฺโต " บาตรอยู่เมืองอนุราธสิงหฬทวีปลังกา "อุทกสาฏกํ" ผ้าชุบสรงสถิตอยู่ ณ เมืองปัญจาละนคร "จิวรํ" ผ้าจีวร อยู่เมืองพันทะวิไสย "หรนี" สมุกเหล็กไฟ อยู่เมืองตักสิลา "วาสีสูจิฆรํ" มีดโกนแลกล่องเข็มประดิษฐานอยู่เมืองอินระปัตมะไหสวรรญ์ "จมมํ"หนังนิสิทน์สันถัต สถิตอยู่เมืองคันธาระราฐ "ถวิกา" ตลกบาตรแลเครื่องลาดที่พระบรรทมลูกดานทองฉลองพระบาททั้งคู่ อยู่บ้านอุสิระคาม ยังพระธาตุบริขารอื่นอีกหกสิ่ง คือพระอังคาร ถ่านเถ้าเสาเชิงตะกอนนั้นสถิตอยู่ ณ เมืองโมรียะประเทศจุฬามุนีบรมเกษธาตุประดิษฐานอยู่ดาวดึงษาสวรรค์ "กาสายะวัตถัง" ผ้าทรงนั้นอยู่ ณ ชั้นพรหมา "สุวณฺณโฑณํ" ทะนานทอง ที่ตวงพระบรมสารีริกธาตุ สถิตอยู่นครโกสินรายน์รัตนมไหศวรรย์พระบรมธาตุทั้งยี่สิบสองประการนั้นรงพระคุณเป็นอันยิ่งพระองค์ทรงอนุญาตประทานไว้ทุกสิ่งด้วยพระมหากรุณาหวังพระทัยเพื่อจะให้เห็นที่สักการบูชาเกิดผลานิสงส์อันเป็นสวัสดิมงคลแก่ฝูงเทพามนุษย์กว่าจะยุติสิ้นสุดพระพุทธศาสนา
ครั้งกาลล่วงนานมาในห้าพันปี พระบรมธาตุทั้งหลายนี้เสด็จไปสู่ลังกาเกาะเพื่อที่จะทรงสงเคราะห์ชาวสิงหฬให้เกิดสวัสดิมงคลด้วยกระทำสักการบูชาพระคุณเมื่อถึงกาลพระพุทธศาสนาใกล้จะสิ้นสูญครบจำนวนถ้วนห้าพันปีพระบรมธาตุทั้งหลายนี้จะเสด็จไปสู่ที่พระเจดีย์ฐานดำรงอยู่โดยจำเนียรกาลบ่มิได้คลาดครั้งถึงพระพุทธศักราชล่วงได้สี่พันเก้าร้อยเก้าสิบเก้าพรรษาเศษสังขยาเดือนล่วงได้สิบเอ็ดเดือนกับยี่สิบสองวันวันพฤหัสบดีเดือนหกขึ้นเก้าค่ำคิมหันตฤดู ปีชวดนักษัตรอัฐศก เวลารุ่งอรุโณทัยพระบรมสารีริกธาตุทั้งหลายนี้ไซร้จะเสด็จไปสู่สถานที่สันนิบาตมิทันนานทรางทำยมกปาฏิหาริย์ด้วยพุทธฤทธิ์อันพิเศษบังเกิดเป็นพระพุทธนิเวศน์ แลพระพุทธวรกายสูงได้สิบแปดศอกเปล่งพระรัศมีออกสิบหกประการมีพระบวรสัณฐานวิจิตรจำรัสศรสุนทโรภาสทรงพระสิริวิลาศอันเพริศแพร้วดวงพระพักตร์ผุดผ่องแผ้วดังสีสุวรรณทองแท่นธรรมชาติพระรูปองค์สมเด็จพระบรมโลกนาถเสด็จขึ้นสถิตนั่งเหนือรัตนบัลลังก์อาสน์ทรงพระสมาธิมั่นในควงต้นไม้พระศรีมหาโพธิ์ทรงกระทำยมกปาฏิหาริย์โปรดสัตว์คนธรรพ์เทวะนกรอมรฤาษีสิทธิ์พิทธยาธรกินนรนาคราชทั้งหมู่อสุระเดียรดาษนั่งแน่นเหนือพื้นแผ่นพสุธา "สตุตาหํ"ทรงตรัสพระธรรมเทศนาโปรดสัตว์อีกเจ็ดวันในครั้งนั้นได้สี่อสงไขยสองล้านสามแสนหกสิบเจ็ดพันโกฏิแล้วพระเตโชธาตุก็พวยพุ่งรุ่งโรจน์โชตนาการสังหารพระบวรพุทธสรีรธาตุให้สิ้นสุดในวันพุธเดือนหกขึ้นสิบค่ำ ปีชวดนักษัตรอัฐศกพระพุทธศาสนาก็บรรจบครบจำนวนถ้วนห้าพันพรรษา
"อหํ วนฺทามิ ธาตุโย" ข้าพเจ้าขอน้อมนมัสการพระบรมสารีรกธาตุทั้งหลายของพระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น "อหํ วนฺทามิ สพฺพโส" ข้าพเจ้าขอนมัสการองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น ด้วยประการทั้งปวง

 

พุทธประสงค์ (คัดลอกบางส่วนมากจากแผ่นพับในงานสัปดาห์"ใต้ร่มพุทธบารมี พระบรมสารีริกธาตุ" มูลนิธิพระบรมธาตุ ในพระสังฆราชูปถัมภ์)
การที่พระบรมสารีริกธาตุของพระศาสดาแตกออกเป็นสี่ขนาดนั้น ก็เป็นไปตามพุทธประสงค์เพื่อให้ปวงชนพุทธบริษัทนำไปบรรจุในสถูป สำหรับการไหว้บูชาอันจะมีผลนำไปสู่สุคติภพ "ตถาคตจะมีชนมายุน้อย ประกาศพระศาสนาอยู่ไม่นาน ก็จะปรินิพพาน พระศาสนาจะไม่แผ่ไพศาลไปนานาประเทศ เหตุดังนี้จึงขออธิษฐานว่า เมื่อตถาคตปรินิพพานเสร็จการถวายพระเพลิงแล้ว พระธาตุทั้งหลายจงแตกกระจายออกไป มหาชนจะได้เชิญไปนมัสการทำสักการะบูชาในนานาประเทศที่อยู่ของตน จะเป็นทางให้เข้าถึงกุศลอันอำนวยผลให้บังเกิดในสุคติภพต่อไป"

 

พระบรมสารีริกธาตุในภาพเป็นพระธาตุฯสัญฐานเมล็ดถั่วแตก วรรณะเป็นสีทองอุไร เป็นพระธาตุฯหมู่แรกที่ได้มา โดยคุณแม่ได้มีโอกาสไปทำบุญที่วัดแถวสระบุรีเมื่อทำบุญเสร็จพระท่านให้เลือกรับระหว่างพระบูชา กับพระธาตุที่อยู่ในตลับ(ซึ่งตอนนั้นคุณแม่เองก็ไม่ทราบว่าคืออะไร)สุดท้ายท่านเลือกรับพระธาตุ เดิมน่าจะมีอยู่40พระองค์แต่ล่าสุดเพิ่มอีก4พระองค์ ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นอจินไตยเป็นสิ่งที่เกินกว่าปัญญามนุษย์ทั่วไปที่จะหาข้อสรุปได้ว่าเกิดจากอะไร

 

น้อมจิตกราบสักการะบูชาแด่พระบรมสารีริกธาตุและพระธาตุทั้งหลาย
"อะหังวันทามิธาตุโย ข้าพเจ้าขอน้อมนมัสการพระบรมสารีริกธาตุ และพระธาตุทั้งหลายที่สถิตอยู่ในจักรวาลทั้งหลายทั้งพรหมโลกและดาวดึงส์
อะหังวันทามิสัพพะโส ข้าพเจ้าขอน้อมนมัสการพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระอรหันต์ สาวกทั้งหลายทั้งปวงด้วย พุทธัง ธัมมัง สังฆัง เอ วันธาตุโย จัตตารี สะ สะ มาทันต เกสา โลมา นะ ขาขีจะ อะหังวันทามิ ธาตุโย."

ภาพด้านล่างเป็นพระปัจเจกพุทธเจ้าครับ​

 

โดยปกติผมจะชอบบูชาพระฯด้วยพวงมาลัยดอกมะลิ มีอยู่ครั้งหนึ่งได้ถวายพวงมาลัยซึ่งร้อยด้วยดอกพุด พอนานๆเข้าดอกพุดแห้งแต่ก็ยังเป็นสีขาวแล้วมีละอองแป้งสีขาวหล่นมาจากพวงมาลัยฯ ในใจก็เหมือนมีคนมากระซิบว่า"พระธาตุเสด็จ" ซึ่งเป็นเรื่องที่แปลกเมื่อผม ลูบไปที่ผงแป้งปรากฏเห็นเป็นพระธาตุฯสีขาวและองค์สีขุ่นๆหม่นๆ(ไม่ทราบว่าจะเทียบสีวรรณอะไรดี) แรกก็ทดสอบโดยการเชิญเสด็จบนน้ำซึ่งท่านก็ประทับอยู่บนน้ำ(แต่ช่วงหลังไม่กล้าเพราะเกรงว่าจะเป็นการปรามาส) ผมได้เชิญท่านไว้กับพระสมเด็จหยกของวัดธรรมมงคล(ที่มีพระหยกและพระโพธิ์สัตต์จากหยกองค์ใหญ่ หยก ปรอด เหล็กไหล ถือว่าเป็นธาตุศักดิ์สิทธิ์)

 

ได้ความรู้เพิ่มเติมมากค่ะ บทสวดมีหลายบทมากค่ะ
ขออนุโมทนาค่ะ

 

พระบรมสารีริกธาตุคืออะไร(คัดลอกบางส่วนจากหนังสือ"ประมวลภาพอันเป็นที่สุดแห่งการสักการบูชา พระบรมสารีริกธาตุ" วัดพระธาตุจอมมอญ หน้า6-7)

พระบรมสารีริกธาตุก็คือ "พระพุทธสรีระ" ซึ่งหมายถึงอัฐิธาตุส่วนที่เหลือหลังจากที่ได้ถวายพระเพลิงพระบรมศพแล้วแต่มิได้หมายความถึง "พระอังคาร" ซึ่งได้แก่เถ้าถ่าน ที่เหลืออีกส่วนหนึ่ง บางคัมภีร์เรียกว่าพระธาตุบ้าง พระหหาธาตุบ้าง หรือแม้แต่เรียกว่าพระธาตุเฉยๆ ก็มี
เพื่อกันความสับสน ในที่นี้ขอกำหนดเรียกพระอัฐิธาตุของพระพุทธเจ้าว่า "พระบรมธาตุ" หรือ "พระบรมสารีริกธาตุ" และอัฐิธาตุของพระสาวกเรียกว่า "พระธาตุ"หรืออัฐิธาตุ หรือ"อรหันตธาตุ"

ลักษณะที่แตกต่างกันของพระบรมสารีริกธาตุกับอรหันตธาตุ
พระบรมสารีริกธาตุ มีทุกสัณฐาน บรรดาที่มีอยู่ในโลก เช่น ยาวรีกลมแบน เหลี่ยม มีทุกสีในโลก เป็ฯฉัพพรรณรังสี และใสบริสุทธิ์ มีควมเงาแวววาวเมื่อกระทบกับแสง มีน้ำหนักเบากว่าวัตถุๆอื่นๆ ที่มีรูปพรรณสัณฐานเท่ากัน มีลักษณะเล็กแท่เมล็ดทรายหรือเมล็ดพันธุ์ผักกาดและโตเท่าเมล็ดถั่วเหลือง เมล็ดข้าวโพด
พระอรหันตธาตุ ของสาวกแต่ละองค์ มีลักษณะสัณฐานและสีแตกต่างกัน บางองค์ก็คล้ายกันก็มี มีลักษณะใหญ่กว่าพระบรมสารีริกธาตุโดยทั่วไปมีผิวพรรณหยาบและขรุขระ คุณลักษณะพิเศษก็คือ พระบรมธาตุกับพระอรหันต์ธาตุ จะไม่เสด็จรวมกันมาในภาชนะเดียวกันคล้ายกับรู้ฐานะของตนเองระหว่างศิษย์กับอาจารย์

 

วิธีอาราธนาอัญเชิญเสด็จพระบรมสารีริกธาตุและอรหันตธาตุ
กล่วกันวาถ้าเป็นพระบรมธาตุมักจะเสด็จมาเองบ้างเสด็จไปเองบ้างที่กล่าวกันมากก็คือพระบรมธาตุที่วัดนางชีอำเภอภาษีเจริญ ธนบุรี เขาพูดกันว่า บางปีก็มีจำนวนเพิ่มมากขึ้น บางปีก็มีจำนวนลดลง ปีไหนพระบรมธาตุลดจำนวนลง ประชาชนจะหน้าเศร้า ข้าวยากหมากแพง
การเชิญเสด็จพระบรมธาตุและพระธาตุสาวกหรือพระอรหันตธาตุ กล่าวกันว่า ให้หาขันสัมฤทธิ์หนึ่งขัน ตั้งไว้ ณที่บูชาพระ ผู้ที่จะอัญเชิญเสด็จพระธาตุนั้นให้นั่งลงตรงหน้าที่บูชา ปูผ้าขาวผืนหนึ่งทำเป็นสันถัดรองนั่งแล้วให้บริกรรมด้วยคาถาว่าดังนี้
*อัชชะตัคเค ปาณุเปตัง พุทธัง ธัมมัง สังฆัง สะระณัง คะโตสะมิ มะหันตา ภินนะมุคคา จะ มัชฌิมา ภินนะตัณฑุลา ขุททะคา สาสะปะมัตตา เอวัง ธาตุโย สัพพัฎฐาเน อาคัจฉันตุ สีเสเม ปะตันตุฯ หรืออีกบทหนึ่ง ว่า ...
*อิติปิโส วิเสเสอิ อิเสเส พุทธะนาเมอิ อิเมนา พุทธะตัง โสอิ อิโสตัง พุทธะ ปิติอิ อิกะวิติฯ

 

การจัดที่บูชาและปฏิบัติต่อพระบรมธาตุและพระธาตุต่างๆ
พระบรมธาตุเป็นธาตุรู้ เสด็จมาได้ตามคำอธิษฐานก็เสด็จไปเมื่อปฏิบัติไม่ถูก ฉะนั้น จึงต้องปฏิบัติต่อพระบรมธาตุเฉกเช่นพระพุทธองค์ ดังนี้
บรรจุไว้ในเจดีย์ไม้จันทน์ เจดีย์ไม้โพธิ์ เจดีย์แก้ว หรือผอบ โถกระเบื้องที่มีผาครอบก็ได้
ควรรองภายในด้วยสำลี ต้ดผ้าแดงให้พอดี วางบนสำลีตัดไหมเจ็ดสีเป็นเส้นเล็กๆ วางบนผ้าแดง แบ้วทับด้วยผ้าขาวอีกทีหนึ่ง แล้วจึงอัญเชิญพระบรมธาตุวางข้างบน โบราณกล่าวว่าใช้ไหมเจ็ดสีมณีเจ็ดอย่างจะถูกโฉลกในการบูชา
เจดีย์บรรจุพระบรมธาตุควรไว้สูงกว่าพระบูชา แต่ถ้าสถานที่ไม่อำนวย จะวางไว้หน้าพระบูชาก็ได้ แต่ควรมีพานรองรับ
ควรเน้นหนักในการปฏิบัติบูชา ด้านภาวนามากกว่าบูชาด้วยดอกไม้ ธูปเทียน หรืออื่นใด ไม่ควรบูชากราบไหว้ด้วยจิตที่เจือด้วยกิเลส พยายามผูกจิตระลึกถึงพระบรมธาตุด้วยการบริกรรมภาวนาพระคาถามงกุฎพระพุทธเจ้าให้มากที่สุด การบูชาพระธาตุนี้ มีผลานิสงส์มากนัก อาจให้สำเร็จประโยชน์และสุขสมบูรณ์ได้ทั้งในชาตินี้และชาติหน้าและประโยชน์อย่างยิ่งคือ "พระนิพพาน"
ผู้ไม่เชื่อและไม่เคยบูชาก็ไม่สามารถจะรู้ได้ เพราะผลานิสงส์ทั้งนี้จะเกิดปรากฏก็จะเกิดเฉพาะผู้ที่มีความเลื่อมใสและกระทำการสักการะบูชาโดยสุจริตเท่านั้น พระธาตุได้มีส่วนเกี่ยวกันกับพระพุทธศาสนาในประเทศไทยมาแต่โบราณอาจกล่าวได้ว่าทุกๆ เจดีย์หรือพระปรางค์จะมีพระธาตุบรรจุไว้ พระพุทธรูปสำคัญๆจะมีพระบรมธาตุหรือสาวกธาตุบรรจุอยู่ภายในองค์พระ พระบรมธาตุจะถูกบรรจุอยู่ในตลับทองคำ ตลับเงินตลับนาก ซ้อนกันเป็นชั้นๆ แล้วแต่กำลังทรัพย์และศรัทธาของผู้เป็นเจ้าของนอกนั้นเขาจะบรรจุอัญมณีล้ำค่าด้วย ถือว่าเป็นการสักการะพระบรมธาตุ บางแห่งก็จะบรรจุดอกพิกุลเงิน พิกุลทอง และไม้จันทน์ซีกเล็กๆ ไว้กับพระบรมธาตุ
การที่เอาผ้าแดงผ้าขาวรองใต้พระบรมธาตุ เพราะถือว่าพระธาตุมีเทพรักษา ผ้าขาวผ้าแดงเป็นอาภรณ์ของเทพยดา ส่วนพระอารหันตธาตุ ก็จัดที่บูชาต่ำรองลงมาเป็นลำดับ คือพระบรมธาตุ ธาตุพระปัจเจกพุทธเจ้า แล้วจึงเป็นพระอรหันตธาตุควารจะแยกธาตุพระปัจเจกพุทธเจ้าไว้ต่างหาก หรือไว้ชั้นเดียวกันกับพระบรมธาตุ ก็ให้ดูสถานที่และความเหมาะสม

 

พระบรมสารีริกธาตุ (คัดลอกบางส่วนจากหนังสือ"ประมวลภาพอันเป็นที่สุดแห่งการสักการบูชา พระบรมสารีริกธาตุ" วัดพระธาตุจอมมอญ เขียนโดย เกสรธมฺโมภิกขุ)

ตามตำนานได้กล่าวไว้ว่า เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จเข้าสู่พระปรินิพพานและหลังจากได้ถวายพระเพลิงแล้วสิริรวมพระบรมธาตุตวงได้ 16 ทะนานทอง และแยกออกได้ดังนี้
1. พระบรมธาตุขนาดใหญ่ ประมาณเท่าเมล็ดถั่วหัก ตวงได้ 5ทะนาน ทรงพระบวรสัญฐานประมาณแม้นเหมือนหนึ่งพรรณทองอุไร
2. พระบรมธาตุขนาดกลาง ประมาณเท่าเมล็ดข้าวสารหัก ตวงได้ 5ทะนาน ทรงบวรสัณฐานประมาณเหมือนหนึ่งพรรณแววแก้วผลึก
3. พระบรมธาตุขนาดเล็ก ประมาณเท่าเมล็ดพันธุ์ผักกาด ตวงได้ 6 ทะนาน ทรงบวรสัณฐานดังพรรณสีดอกบุปผชาติพิกุล
นอกจากนี้ยังมีพระพุทธสรีรธาตุซึ่งพระเตโชธาตุมิได้สังหารให้ทำลาย คงเหลืออยู่ตามสภาวะเดิมอีก 7องค์คือ
1. พระอุณทิศ(กระดูกหน้าผาก) ประดิษฐานอยู่ ณ เมืองอนุราชสิงหฬ
2. พระรากขวัญเบื้องขวา(กระดูกไหปลาร้าขวา)ประดิษฐานอยู่ ณ เมืองอนุราชสิงหฬ
3. พระรากขวัญเบื้องซ้าย(กระดูกไหปลาร้าซ้าย) ประดิษฐานอยู่ ณ พรหมโลก
4. พระทาฒธาตุขวาเบื้องบน(พระเขี้ยวแก้วขวาบน) ประดิษฐานอยู่ ณ ดาวดึงษ์เทวโลก
5. พระทาฒธาตุซ้ายเบื้องบน(พระเขี้ยวแก้วซ้ายบน) ประดิษฐานอยู่ ณ เมืองคันธารรัฐ
6. พระทาฒธาตุขวาเบื้องล่าง(พระเขี้ยวแก้วขวาล่าง) ประดิษฐานอยู่ ณ ลังกาสิงหฬ
7. พระทาฒธาตุซ้ายเบื้องล่าง(พระเขี้ยวแก้วซ้ายล่าง) ประดิษฐานอยู่ ณ นาคพิภพ

 

พระทาฒธาตุขวาเบื้องล่าง(พระเขี้ยวแก้วขวาล่าง) ประดิษฐานอยู่ ณ ลังกาสิงหฬ
เชื่อกันว่าคือประเทศ ศรีลังกา ที่เมื่องแคนดี

ภาพที่ประดิษฐานพระเขี้ยวแก้ว
ที่จีนเองก็มีพระเขี้ยวแก้วด้วยครับลองเข้าไปดูในเวปที่ผมลิ้งค์ไว้ครับhttp://www.tamroiphrabuddhabat.com/xmb/viewthread.php?tid=236

 

ในภาพจะเป็นพระอรหันตธาตุครับ ภาพแรกเป็นพระสีวลีองค์ใหญ่มีพี่ท่านหนึ่งให้มานานแล้วผมได้นำทองคำเปลวมาปิดถวายแต่ปลิวลงไปติดองค์เล็กแทน ส่วนองค์เล็ก น่าจะไปทำบุญแล้วพระท่านให้มาซึ่งได้มาก่อนองค์ใหญ่แรกๆผมก็ไม่ทราบว่าคือพระธาตุพระสีวลีแล้วแปลกที่องค์เล็กจะมีขนาดเพิ่มขึ้น(แต่เดิมองค์เล็กกว่าที่เห็น) คนโบราณมีความเชื่อว่าเดินทางไปไหนให้อารธนาท่านจะปลอดภัยและไม่อดอยาก ส่วนถัดมาเป็นพระอรหันตธาตุรวม มีพระสังกจายนะ(ด้านความรู้ นักปราชณ์ แต่คนมักเข้าใจว่าท่านเกี่ยวกับความร่ำรวย) พระอุปคุปต์(ขจัดอุปสรรค ปราบมาร และความอุดมสมบูรณ์) พระควัมปติฯลฯ ส่วนภาพสุดท้ายเป็นที่บรรจุพระอรหันตธาตุ เป็นหินแก้วผลึกสีเขียว ส่วนอีกใบหนึ่งสีออกม่วงๆ(สีวันเกิดผมพอดี) ที่บรรจุสองใบนี้ซื้อมานานแล้วครับตั้งแต่ผมเป็นนิสิต(เก็บเงินค่าสอนพิเศษไปซื้อ ร้านอยู่ที่มาบุญครองชั้นที่ขายฟอรนิเจอร์ ไม่แน่ใจว่าร้านยังอยู่หรือเปล่านะครับเพราะนานจัดแล้วผมก็ไม่ได้ไปนานแล้ว)dencee

 

เมื่อเย็นวานได้ไปเดินที่ซีเอ็ดบุคแถวๆบ้านบังเอิญได้หนังสือเกี่ยวกับพระธาตุฯ รูปเล่มและภาพสวยมากมีคำอธิบายเป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ชื่อ"ปาฏิหาริย์พระบรมสารีริกธาตุและพระอรหันตธาตุ" Buddha & His Principal Disciples' Relics จัดจำหน่ายโดย บริษัท อนิศ ดิสทริบิวชั่น จำกัด

 

บทกล่าวอัญเชิญและบูชาพระธาตุ [FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]แบบต่างๆ [/FONT]
[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]คำกล่าวอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ แบบยาว [/FONT]
[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]อะเน กะกัปเป กุสะเล จินิตตะวา โลกานุกัมปายะ มะ เนกะทุกขัง อุสสาหะยิตตะวา จะ สุจีระการัง พุทธัตตะภาวัง สะกะลัง อะคัญฉิ เอวัญจะ กัตตะวา ภะคะวา ทะยาลุ ทุกขา ปะโมเจถะ ขิเล จะอัมเห ทัสเสถะ โน ปาฏิหิรัง สุวิมหัง เฉทายะ กังขัง สะกะลัง ชะนัสสะ กาเกนะ รัญญา กะถิตันตุ ยังยัง ตังตัง อะขีลัง วิตะถัง ตะถัง เจ พุทธานะกะถา วิตะถา ตะถา เจ ทัสเสถะ วิมหัง นะยะนัสสะ โนปิ อัชชะตัคเค ปาณุเปตัง พุทธัง ธัมมัง สังฆัง สะระณังคะโต อัสสามิ มะหันตา ภินนะมุคคา จะมัชฌิมา ภินนะฑัณฑุลา ขุททุกะ สาสะปะมัตตา เอวัง ธาตุโย สัพพัฏฐาเน อาคัจฉันตุ สีเส เม ปะตันตุฯ [/FONT]

[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]คำกล่าวอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ แบบทั่วไป [/FONT]
[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]อัชชะตัคเค ปาณุเปตัง พุทธัง ธัมมัง สังฆัง สะระณังคะโต อัสสามิมะหันตา ภินนะมุคคา จะ มัชฌิมา ภินนะตัณฑุลา ขุททุกะ สาสะปะมัตตา เอวัง ธาตุโย สัพพัฏฐาเน อาคัจฉันตุ สีเสเม ปะตันเต[/FONT]

[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC] คำแปลบทอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ แบบทั่วไป[/FONT]
[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไปตราบเท่าชีวิต ข้าฯขอถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ เป็นที่พึ่ง ขออัญเชิญ พระบรมสารีริกธาตุที่สถิตอยู่ทั่วทุกหนแห่ง ขนาดใหญ่เท่าเมล็ดถั่วหัก แก้วมุกดา ขนาดกลางเท่าเมล็ดข้าวสารหัก และขนาดเล็กเท่าเมล็ดพันธุ์ผักกาด จงเสด็จตกลงเบื้องบนประดิษฐาน เหนือเศียรเกล้าของข้าฯในที่ทุกสถาน เทอญฯ [/FONT]

[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC] คำแปลบทอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ แบบย่อ[/FONT]
[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]นับตั้งแต่นี้ จนสิ้นชีวิต พลีชีพอุทิศ พระรัตนตรัย ขอพระบรมธาตุ สถิตทั่งไกล คุ้มครองผองภัย สู่เศียรข้าฯเทอญฯ[/FONT]

[FONT=MS Sans Serif, Tahoma, sans-serif] อารัมภกถา คัมภีร์ถูปวงศ์ - ตำนานว่าด้วยการสร้างพระเจดีย์ (แต่งโดย พระวาจิสสรเถระ ภิกษุชาวลังกา)[/FONT]
[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]ยัสมิง สยิงสุ ชินธาตุวรา สมันตา ฉัพพัณณรังสิวิสเรหิ สมุชชะลันตา ตัสสะ โลกะหิตะ เหตุ ชินนัสสะ ถูปัง ตัง ถูปะมัพภุตตะมัง สิรสา นมิตตะวา [/FONT]
[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]พระบรมธาตุอันประเสริฐ ทั้งหลายของพระพุทธเจ้ารุ่งเรืองอยู่โดยรอบด้วยถ่องแถวแห่งพระรัศมี 6 ประการประดิษฐานอยู่ ณ พระสถูปเจดีย์องค์ใด ข้าพเจ้าขอน้อมบูชา พระสถูปอันบรรจุพระบรมธาตุของพระพุทธเจ้าพระองค์นั้น อันเป็นเหตุให้เกิดประโยชน์แก่โลก อันน่าอัศจรรย์ยิ่งนั้น ด้วยเศียรเกล้า [/FONT]

[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC] คำไหว้พระจุฬามณีเจดีย์[/FONT] [FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]นะโม 3 จบ[/FONT]
[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]อิติปิโส ภะคะวา อะระหังสัมมาสัมพุทโธฯ[/FONT] [FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]นะโม ข้าฯ จะไหว้พระพุทธเจ้าทุกพระองค์ เมื่อข้าฯดับจิตลง อย่าให้ไหลหลงขอให้จิตจำนงตรงพระนิพพาน ขอให้พบดวงแก้ว ขอให้แคล้วหมู่มาร ขอให้ทันพระศรีอาริย์ ข้าฯจะไปนมัสการพระเกษแก้ว พระจุฬามณีเจดีย์สถานเป็นที่ไหว้ที่สักการกุศลสัมปันโน [/FONT]
[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]อิติปิโส ภะคะวา อะระหังสัมมาสัมพุทโธฯ[/FONT] [FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]นะโม ข้าฯจะไหว้พระธรรมเจ้าของพระพุทธองค์ เมื่อข้าฯดับจิตลง อย่าให้ไหลหลงขอให้จิตจำนงตรงพระนิพพาน ขอให้พบดวงแก้ว ขอให้แคล้วหมู่มาร ขอให้ทันพระศรีอาริย์ ข้าฯจะไปนมัสการพระเกษแก้ว พระจุฬามณีเจดีย์สถานเป็นที่ไหว้ที่สักการกุศลสัมปันโน [/FONT]
[FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]อิติปิโส ภะคะวา อะระหังสัมมาสัมพุทโธฯ[/FONT] [FONT=MS Sans Serif, BrowalliaUPC]นะโม ข้าฯจะไหว้พระสังฆเจ้าของพระพุทธองค์ เมื่อข้าฯดับจิตลง อย่าให้ไหลหลงขอให้จิตจำนงตรงพระนิพพาน ขอให้พบดวงแก้ว ขอให้แคล้วหมู่มาร ขอให้ทันพระศรีอาริย์ ข้าฯจะไปนมัสการพระเกษแก้วพระจุฬามณี เจดีย์สถานเป็นที่ไหว้ที่สักการกุศลสัมปันโนติ[/FONT]

 

มีบางคนเข้าใจผิดเกี่ยวกับสัณฐานของพระบรมสารีริกธาตุโดยเฉพาะสัณฐานเมล็ดพันธุ์ผักกาด(ที่ผมมอบให้เป็นสัณฐานเมล็ดถั่วแตก และวรรณเป็นผลึกแก้ว) ถ้าอย่างงัยลองดูในเวปลิงค์มีภาพประกอบ หลายเวปมีการจัดมอบพระธาตุฯ ด้วยครับ http://images.google.co.th/imgres?im...%3D2%26hl%3Dth
http://www.rakpratat.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=86381&Ntype=1
http://www.pstbd.com/pran.html