สวด ภาวนา ในชีวิตประจำวัน ฉบับมนุษย์เงินเดือน

ผู้ถาม : หลวงพ่อเจ้าขา คนที่ชอบสวดมนต์แต่ไม่เคยเจริญพระกรรมฐานเลย แต่อธิษฐานว่า ตายเมื่อไรขอไปนิพพานทันที อย่างนี้เขาจะไปได้หรือเปล่าเจ้าคะ....?

หลวงพ่อ : ถ้าเขากำลังใจดีเขาไปได้นะ ถ้านั่งสวดมนต์ก็กรรมฐานนี่ สวดมนต์อย่างต่ำเป็นอุปจารสมาธินะ ถ้าจิตไม่เป็นสมาธิเราสวดไม่ได้ กรรมฐานไม่ใช่ว่าต้องนั่งหลับตาเสมอไป ที่เขาอธิษฐานจิตว่า ถ้าเขาต้องการพระนิพพานชาตินี้ การสวดมนต์ถือว่าเป็นสมถภาวนาด้วยนะ ถ้าเขาเกิดมีปัญญาคิดว่าการเกิดเป็นทุกข์ ความแก่ก็ทุกข์ ความเจ็บไข้ไม่สบายก็ทุกข์ ความพลัดพลากจากของรักของชอบใจก็ทุกข์ ความตายก็ทุกข์ ความทุกข์อย่างนี้ไม่ต้องการมีต่อไปในอีกชาติต่อไป อย่างนี้ตายแล้วไปนิพพานได้แน่ ปัญญาถึง

***จากหนังสือ หลวงพ่อตอบปัญหาธรรม ฉบับพิเศษ เล่ม ๔

 

****************************************

 

"การปฏิบัติธรรมในทุกระดับ ไม่ว่าจะเป็นทาน เป็นศีล เป็นภาวนา ถ้าเรามีไม่มีอุเบกขา โอกาสที่จะก้าวหน้าก็เป็นไปโดยยาก ในเรื่องของการให้ทาน ถ้าเราไม่มีอุเบกขาในการให้ทาน ให้แล้วบางคนก็ยังตามไปตรวจว่า ของที่ทำไปท่านได้เอาไปใช้เอาไปฉันจริงหรือเปล่า ? นั่นคือลักษณะของการขาดอุเบกขาในการให้ทาน ทำแล้ว ให้คนอื่นไปแล้ว แต่ยังไม่ขาดจากใจตัวเอง ยังยึด ยังเกาะอยู่ โอกาสที่จะติดอยู่แค่กามาวจรภูมิก็มีมาก

ในการรักษาศีล เมื่อเราล่วงละเมิดศีลโดยไม่ได้เจตนา ถ้าเรามีอุเบกขา ก็คือปล่อยวาง แล้วตั้งหน้าตั้งตาชำระศีลให้บริสุทธิ์ใหม่ แต่ถ้าหากเราไม่มีอุเบกขา เราก็จะไปเศร้าหมองอยู่ตรงนั้นว่า เรารักษาศีลมาได้ตั้งนานแล้ว ไม่น่าที่จะบกพร่อง ลักษณะอย่างนั้น ถ้าเราตายตอนนั้น สภาพจิตเศร้าหมองจะนำเราไปลงอบายภูมิ

ส่วนในเรื่องของการภาวนานั้น สมาธิทุกระดับจะมีตัวอุเบกขาอยู่เสมอ ตั้งแต่อุเบกขาของปฐมฌาน อุเบกขาของฌานที่ ๒ ที่ ๓ ที่ ๔ ที่ ๕ ตัวที่ ๕ นี่ชัดเจนที่สุดเลย ก็คือเหลือแต่อารมณ์อุเบกขาล้วน ๆ เรียกว่า ปัญจมฌาน สำหรับบุคคลที่มาสายพระโพธิสัตว์จะเข้าถึงตรงจุดนี้ได้ ฉะนั้น...ถ้าเราขาดตัวอุเบกขา ซึ่งปนอยู่ในเอกัคตารมณ์ ก็คืออารมณ์ที่ตั้งมั่นเป็นหนึ่งเดียว เราก็ไม่สามารถที่จะเข้าถึงสมาธิภาวนาในแต่ละระดับได้อย่างแท้จริง

ส่วนอุเบกขานั้นในวิปัสสนาญาณนั้น ก็คือการเลิกการปรุงแต่ง ตาเห็นรูป หูได้ยินเสียง จมูกได้กลิ่น ลิ้นได้รส กายสัมผัส ใจไม่นำมาคิด สักแต่ว่าเห็น สักแต่ว่าได้ยิน สักแต่ว่าได้กลิ่น สักแต่ว่าได้รส สักแต่ว่าสัมผัส เมื่อใจไม่คิด ความดีความชั่วก็ไม่เกิด กุศลกรรมและอกุศลกรรมไม่เกิด ในเมื่อสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ไม่เกิดเพราะขาดการปรุงแต่ง คำว่า "ไม่เกิด" ก็คือ "ดับ" นิโรธคือความดับก็ปรากฏขึ้น โอกาสที่เราจะเข้าถึงพระนิพพานจึงจะมีได้"

พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร. (พระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ)
เจ้าอาวาสวัดท่าขนุน จ.กาญจนบุรี

 

" จะเอาอะไรกันมากกับชีวิต "


คำพูดที่หลวงตาพูดบ่อย เพราะคนเราเกิดมาไม่ถึงร้อยปีก็ตายจากกันแล้ว ต่อให้มี 1 บาทหรือ แสนล้านก็เอาไปไม่ได้

หลวงตาพูดให้คิดเสมอ ว่าจะเอายังไงกับชีวิต? จะไปทำอะไรให้มันยุ่งยากวุ่นวายทำไมมากกับชีวิต ในเมื่อจริงๆชีวิตของคนเราแทบไม่มีอะไรเลย เกิดแก่ เจ็บ ตาย

หลายคน ดิ้นรน ไขว่คว้า ช่วงชิง เพื่อครอบครอง สิ่งต่างๆมากมาย เคยตั้งคำถามว่าไปเพื่ออะไร? สิ่งเหล่านี้เป็นปกติในวัฏสงสาร วงจรของความสงสารที่เวียนว่ายตายเกิดไม่มีที่สิ้นสุด ไม่มีเว้น เพศ วรรณะ เผ่าพันธุ์ใดๆเป็นความเท่าเทียมกันที่ยุติธรรม ไม่ว่าจะเป็น นักบวช คนธรรมดาก็ล้วนแล้วมาจากกรรมทั้งนั้น


คำถามที่เราถามหลวงตาคือ แล้วทำไม คนเราถึงต้องทำกันขนาดนั้น ทำไมเราต้องแย่งชิงดิ้นรนแข่งขัน เอาชนะกันเพื่อให้ได้สิ่งที่ตัวเองต้องการ ทำไปเพื่ออะไร ? คนเรา สวดมนต์ภาวนาไปเพื่ออะไร ? คนเราสร้างบารมีไปเพื่ออะไร ? คนเรา บวชเรียนปฏิบัติธรรมไปเพื่ออะไร? ถ้ายังเกิดพฤติกรรมเหล่านี้อยู่

เพราะสิ่งที่เห็นชัดคือ พฤติกรรม
พฤติกรรมที่แสดงให้เห็นถึงภาวะภายในสู่ภายนอก

การกระทำเป็นตัวพิสูจน์ภาวะธรรม นั่นเองหากเรากล่าวอ้างว่าเราเป็นผู้ปฏิบัติธรรม สร้างบารมี แต่การกระทำกลับสวนทางมากด้วยกิเลส ตัณหา ราคะ โทสะ โมหะ แก่งแย่งชิงดีชิงเด่น สร้างภาพแสดงตน

มันก็ไม่มีประโยชน์อะไร


หลวงตาตอบว่า " ใช่แล้ว "'''ถ้าคนมีปัญญาเขาจะพิจารณา พฤติกรรมและการกระทำที่แสดงออก จะแยกออกว่า ของจริงกับสิ่งลวง

ธรรมะที่แท้จริงนั้น เบาสบาย เรียบง่าย เป็นธรรมชาติ นอกนั้นคือมายาที่ปรุงแต่ง สิ่งลวงที่สร้างขึ้น เพราะว่าคนสมัยนี้ ติดอยู่ในเรื่องเล่า มายา ภาพพจน์ต่างๆ พิธีกรรมถึงมีผล ทั้งๆที่แท้จริง บุญคือการชำระล้าง คือความเบา สบายใจ ไม่ได้มีอะไรให้ต้องทำให้หนักเลย สิ่งเหล่านี้เลยเป็นวงจรของกรรมในปัจจุบัน ถ้า ทำแล้วเกิดประโยชน์ก็ดีไป แต่ถ้าทำแล้ว ก็เกิดโทษทำให้คนหลงทางไปทางมิจฉาทิฐิ ก็เป็นกรรมหนัก นี่คือเหตุปกติของ กรรม ถ้าเขาไม่ทำกรรมร่วมกันมา ก็คงไม่มาทำกรรมสืบต่อกัน แต่ถ้าสวดมนต์ภาวนา ก็จะสามารถเข้าใจสิ่งต่างๆตามความเป็นจริงหลุดพ้นจากวงจรแห่งกรรมนี้ได้ หลวงตา หันมาตอบ แล้วยิ้ม พูดว่านี่ไงล่ะ ถึงบอกให้สวดมนต์ เพื่อให้หลุดจากวงจรกรรมเดิมมาสู่ในวงจรกรรมที่ดี มันไม่มีอะไรยากเลย

 

" หลง "



ชีวิตคือการเดินทาง เพราะเข็มนาฬิกา ยังเดินอยู่ตลอดเวลา แล้วตัวเราทำอะไรอยู่ ?



หลวงตาพูดเสมอว่า เกิดมาแล้วต้องทำประโยชน์ให้มากที่สุด ลมหายใจยังมี ก็จงเร่งทำต่อไป
หลายสิบ ปีที่หลวงตาเดินทางไปทั่วประเทศ เพื่อส่งวิญญาณปรับภพภูมิตั้งกองบุญ ล้อหมุนรถเคลื่อนไปทุกคนพร้อมเดินทางได้ตลอดเวลา

ช่วงหน้าร้อน ปี 50 เราเดินทางทั่ว ภาคอีสาน
หลวงตาพูดขึ้นในรถว่า พวกเอ็ง ทายซิคนเรา หลงอะไรง่ายสุด? ทุกคนตอบต่างๆกันไป ทั้งหลงตัวตน หลงกิเลสตัณหา

หลวงตาบอกไม่ใช่ ! ทุกคนถามกลับแล้ว หลงอะไรล่ะ?

หลวงตาหัวเราะแล้วตอบว่า หลงทางไง !
ตอนนี้เรากำลังหลงทาง ตกลงเราจะไปทางไหนดีเนี่ย !
เสียงโห่ฮิ้วพร้อมกัน หลวงตามามุขนี้อีกแล้ว เสียงหัวเราะขำๆและรอยยิ้มมีอยู่ เกือบทุกตลอดเวลาที่อยู่กับหลวงตามันคือความสุขใจสบายใจ จริงใจ คือความรู้สึกที่งดงาม
หลวงตามีความเป็นธรรมชาติสูงมาก อารมณ์ดีอารมณ์ขัน เมตตาสูง
ท่านมักจะสอนธรรมะจากสิ่งรอบข้างรอบตัวง่ายๆ
ท่านพูดออกมาเป็นสาระ ว่า หลงทางเรายังหาทางออกได้ แต่ถ้าหลงตัวตนนี่มันออกยากนะ พวกเอ็งว่าไหม ทางมันมีมันก็ย่อมมีหลงทางกันบ้างเป็นปกติ ตัวตนมันก็มีมันก็ต้องมีหลงตัวตนกันบ้างเป็นปกติ แต่ถ้าหลงทางแล้วหาทางออกได้ก็ไปถึงจุดหมายได้ แต่ถ้าหลงอยู่ในตัวตนไม่รู้จะออกยังไงนี่สิมันน่าคิด น่าสงสารนะ จริงไหม ? ทุกคนพูดพร้อมกันว่าสาธุ

ธรรมะที่มาจากรอยยิ้ม เสียงหัวเราะและสิ่งรอบข้าง จากครูบาอาจารย์ ผู้เป็นที่รักและแรงบันดาลใจ

 

พระแท้อยู่ที่ตรงไหน? คุณค่าอยู่ที่อะไร ?


สิ่งต่างๆ ล้วนแล้วแต่มีค่า ตามที่คนสมมุติขึ้น และ กลไกทางการตลาดที่สังคมกำหนด ผลประโยชน์และแรงศรัทธา มากมายหลายคำถามเกี่ยวกับเรื่องพระที่หลายคนถามหลวงตา

ช่วงหน้าร้อนปี 52 หลายคนนั่งคุยกับหลวงตาเรื่องพระ เอาพระที่ตัวเองมีมาให้หลวงตาดู พร้อมทั้งถกเถียงโต้แย้งกันว่า พระของใครดีที่สุด เก่าที่สุด มีคุณค่าที่สุด บางคนถูกเพื่อนแซวว่าห้อยพระปลอม หลวงตายิ้มหัวเราะแล้วบอกว่าพระไม่มีปลอมหรอก พระแท้ที่ตรงไหนล่ะ ? คุณค่าอยู่ที่อะไร ? ขึ้นชื่อว่าพระ มีรูปลักษณ์ที่เป็นมงคลที่เรานับถือ ก็แท้ทั้งหมดแหละ ! เรานับถือครูบาอาจารย์องค์ไหนเขาสร้างขึ้นมาแล้วเราจะว่าปลอมได้อย่างไร ? ในเมื่อนั่นคือรูปลักษณ์ของท่านชัดๆพวกเอ็งว่าจริงไหม ?

คุณค่าที่เราให้กับพระแท้หรือไม่แท้มันคืออะไร? มันไม่ใช่รูปลักษณ์ของครูบาอาจารย์หรือสิ่งที่เรานับถือเหรอ ? ลองไปคิดดู ?
" เรานับถือพระที่คุณค่าราคา หรือ แรงศรัทธาที่ใจ "
พระไม่มีปลอมหรอกมีพระแท้ทั้งหมดถ้าเป็นรูปลักษณ์ที่เป็นมงคลที่เรานับถือ ทั้งหมดอยู่ที่คนเป็นผู้กำหนดขึ้นทั้งนั้น คนเป็นคนกำหนดว่าจริงหรือแท้ มีค่าหรือไม่มีค่า มาจากคนกำหนดขึ้นเพื่อผลทางผลประโยชน์ทั้งนั้น ถ้าเรานับถือ จริงๆแล้วล่ะก็รูปลักษณ์ที่เป็นมงคลก็คือพระแท้ทั้งหมดนั่นแหละ คุณค่าของพระเกิดจากแรงศรัทธา ที่เกิดจากรูปลักษณ์ นั่นเอง ทุกอย่างอยู่ที่ใจเราถ้าใจเรามุ่งมั่นศรัทธาอะไรก็แท้และมีพลังงานทั้งนั้นแหละ จำไว้ "ค่าที่แท้จริงเกิดจากใจ ใจที่ศรัทธาก่อให้เกิดปาฏิหาริย์ "